Zespół Szkół Muzycznych Nr 1 w Warszawie powstał 1 września 2002 roku na mocy zarządzenia Ministra Kultury, przez połączenie dwóch wcześniej istniejących Zespołów Szkół Muzycznych - Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 5 im. Emila Młynarskiego, w lokalnej tradycji zwanego „Małą Miodową” oraz Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych, nazywanego ze względu na wiek uczniów szkół średnich – „Dużą Miodową”.
ZPSM Nr 1 w Warszawie tworzą cztery szkoły.
ZPSM Nr 1 w Warszawie tworzą cztery szkoły: jedna szkoła I stopnia - Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st. im. Emila Młynarskiego i trzy szkoły II stopnia: dwie z pionem ogólnokształcącym - OSM II st. i Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia im. Zenona Brzewskiego oraz Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia im. Józefa Elsnera.
-
Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st. im. Emila Młynarskiego
Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I st. im. Emila Młynarskiego została powołana do życia w lutym 1950 r. w drodze podziału Średniej Szkoły Muzycznej nr 1 przy ul. Profesorskiej (dzisiaj PSM II st. im. J. Elsnera) na pion podstawowy i średni. Była pierwszą w powojennej Warszawie podstawową szkoła muzyczną z pionem ogólnokształcącym. Jej organizację powierzono dyrektorowi szkoły średniej – prof. Ludwikowi Kurkiewiczowi. Początkowo mieściła się we frontowej suterenie przy ul. Miodowej 22, następnie otrzymała budynek oficyny przy ul. Miodowej 22 d, w którym ma swą siedzibę do chwili obecnej.
„Mała Miodowa” (...) była pierwszą tego typu instytucją na terenie stolicy. W skład ciała pedagogicznego weszli: dyr. Weronika Długoborska, prof. Irena Dubiska oraz wykładowcy, którzy przy wysokich kwalifikacjach zawodowych posiadali szczególne predyspozycje w kierunku pedagogiki dziecięcej. Byli to: Czesław Mikosz, Maria Kaczurbina, Stanisława Raube, Henryk Radziwonowicz, Wiera Sawicka, Jadwiga Targoska, Maria Wiłkomirska, Jan Wobożil, Helena Zarzycka.
Szkoła miała niepowtarzalny blask artystyczny, wynikający z cech osobowości jej dyrektora. Weronika Długoborska, pozornie groźna i wymagająca była obdarzona rzadkim wyczuciem odnajdywania zdolności muzyczno-artystycznych u swoich podopiecznych. Ambitny program wychowawczy w kształceniu dzieci jako przyszłych muzyków, otwartych na świat ideałów sztuki, rzucał światło na rozwój Szkoły przez wiele lat. Dziś wystarczy wspomnieć nazwiska: Maria Rzepecka, Henryka Trzonek, Danuta Dobrowolska, Jadwiga Dankowska, Ewa i Adam Korniszewscy, Emanuel Ax, Joanna Bruzdowicz, Lech Brański, Krystyna Makowska, Mirosław Ławrynowicz, Wojciech Rajski, Tadeusz Wojciechowski, Wanda i Krystyna Borucińskie, Tomasz i Karol Radziwonowicz, Zdzisława Słomka, Dorota Szwarcman. To tylko garść muzyków, którzy „Małą Miodową” traktują jako swoją, realizując jej ideały we współczesnym świecie.”
prof. Anna Radziwonowicz ( z książki na 55-lecie Szkoły)
Po dziesięciu latach istnienia, w 1960 roku szkole nadano imię zasłużonego dla polskiej kultury kompozytora i dyrygenta Emila Młynarskiego, a w podniosłej uroczystości uczestniczyli córka i zięć patrona – Nelli i Artur Rubinstein. Szkoła stała się wizytówką polskiej edukacji muzycznej prezentowaną zagranicznym delegacjom i artystom, a uczniowie wysyłani byli na międzynarodowe festiwale i konkursy do wszystkich krajów Europy, uczestniczyli także w realizacji spektakli operowych i teatralnych, nagraniach płytowych i dokumentalnych, zrealizowali szereg prawykonań utworów polskich kompozytorów (J. Fotek, A. Bloch, R. Twardowski, J. Maksymiuk). Szczególne sukcesy odnosił chór pod dyrekcją kolejno: Zbigniewa Soji, Romualda Miazgi i Ewy Marchwickiej.
Dyrektorami szkoły byli prof. Ludwik Kurkiewicz (1950), Weronika Długoborska (1950-1966), Irena Kirjacka (1966–1989), Maria Bryła-Liebig (1989-2002).
W czerwcu 1999 r. na mocy zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki z Państwowej Podstawowej Szkoły Muzycznej im. Emila Młynarskiego (w tym samym roku przekształconej w szkołę sześcioletnią) wyodrębniono i powołano trzyletnie gimnazjum muzyczne (POEZSM) i obie szkoły połączono w nowo utworzony Zespół Państwowych Szkół Muzycznych nr 5 im. Emila Młynarskiego. Placówkę tę do 31.08.2002 r. prowadziła Maria Bryła-Liebig.
1 września 2002 r. Zespół Państwowych Szkół Muzycznych nr 5 połączono z Zespołem Państwowych Szkół Muzycznych przy Miodowej 22 c i powołano Zespół Państwowych Szkół Muzycznych nr 1 w Warszawie. Funkcję dyrektora Zespołu powierzono Marii Magdalenie Radziejowskiej, która pełniła ją do 2012 roku. Obecnie dyrektorem Zespołu jest Iwona Waga-Parafiniak a funkcję wicedyrektorem do spraw dydaktycznych i wychowawczych POSM pełni nieprzerwanie od 1999 roku Maria Maciejewska-Jagiełło. Pracą artystyczną w latach 2002–2012 kierowała absolwentka szkoły wicedyrektor Maria Rzepecka, a obecnie funkcję tę piastuje Beata Karolak.
„Mała Miodowa”, bo tak zwykło się mówić o POSM I st., łączy kształcenie ogólne i muzyczne na poziomie szkoły podstawowej. Pion ogólnokształcący zapewnia absolwentom dobry start do gimnazjów ogólnokształcących i innych szkół ponadpodstawowych, zaś program edukacji muzycznej przygotowuje do nauki w szkołach muzycznych II stopnia. O wysokim poziomie nauczania świadczą wyniki zewnętrznych sprawdzianów po VI klasie. Szkoła zajmuje czołowe miejsca w dzielnicy i w mieście oraz najwyższe wyniki wśród szkół artystycznych Mazowsza i kraju.
Chlubą szkoły są zespoły muzyczne – chór i orkiestra oraz zespoły kameralne. Każdego roku uczniowie występują na licznych koncertach i audycjach w szkole, w Uniwersytecie Muzycznym, Filharmonii Narodowej oraz na festiwalach i koncertach w kraju i zagranicą. Organizowane są letnie i zimowe obozy muzyczne oraz obozy sportowe. Uczniowie uczestniczą w regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach muzycznych oraz konkursach z zakresu przedmiotów ogólnokształcących zdobywając liczne, prestiżowe nagrody. Najbardziej uzdolnionych otacza opieką Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci.
Szkoła jest organizatorem Makroregionalnego Konkursu Duetów Dziecięcych „Duettino” oraz regionalnego seminarium „Miodowa Jesień”.
Do znanych absolwentów „Młynarskiego”, poza wymienionymi wyżej, należą między innymi: Marta Ptaszyńska, Joanna Bruzdowicz, Magdalena Rezler, Tadeusz Wojciechowski, Paweł Szymański, Władysław Kłosiewicz, Łukasz Borowicz, Joanna Ławrynowicz-Just, Katarzyna Duda, Tomasz i Sebastian Liebig, Rafał Kwiatkowski, Ryszard Groblewski, Maria Machowska, Marek Bracha oraz muzycy rozrywkowi - Piotr Rubik, Dorota Miśkiewicz, Radzimir Dębski, Gaba Kulka, Maciej Zieliński, Paulina i Natalia Przybysz.
Szkoła ma charakter rodzinny. Po latach, absolwenci kształcą w niej swoje dzieci i wnuki, sami zaś powracają jako pedagodzy. Obecnie w POSM I st. im. E. Młynarskiego kształci się ponad 200 uczniów w 12 specjalnościach instrumentalnych.
OSM II st.
Tekst niebawem
Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia im. Zenona Brzewskiego
Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia im. Z. Brzewskiego powstała z inicjatywy wybitnego skrzypka i pedagoga prof. Zenona Brzewskiego.
W czerwcu 1991 roku, prof. Brzewski zwrócił się do dyrekcji PSM II st. im. J. Elsnera z pomysłem utworzenia szkoły, która dawałaby młodzieży wybitnie utalentowanej muzycznie możliwość kształcenia realizowanego w oparciu o autorskie programy w zakresie przedmiotów muzycznych oraz ogólnokształcących. W roku 1993 z Państwowej Szkoły Muzycznej II st. im. Józefa Elsnera w Warszawie wyodrębnione zostało Państwowe Liceum Muzyczne im. Zenona Brzewskiego, (obecnie Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II st. im. Z. Brzewskiego). Obie te szkoły wchodzą aktualnie w skład Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 1 w Warszawie.
Sformułowano podstawowe założenia i ramowe projekty planów nauczania.
W projektach tych chodziło przede wszystkim o pełną indywidualizację procesu nauczania, włączenie w ten proces uczestnictwa w kursach mistrzowskich, zwiększenie wymiaru godzin przedmiotu głównego, wprowadzenie programów autorskich dla przedmiotów ogólnokształcących i rozszerzenie programu nauczania w zakresie języków obcych. Powyższe założenia pociągały za sobą potrzebę określenia specjalnych wymogów dotyczących rekrutacji kandydatów, jak również ograniczenia liczebności klas i skomasowania zajęć zbiorowych w bloki. Za zgodą Centralnego Ośrodka Pedagogicznego Szkolnictwa Artystycznego w 1991 r. na terenie PSM II st. im. J. Elsnera powstaje nowy wydział pod nazwą Eksperymentalnego Wydziału Instrumentalnego z Kształceniem Ogólnym.Funkcję kierownika artystycznego obejmuje prof. Zenon Brzewski, a wychowawstwo i sprawy związane z nauczaniem przedmiotów ogólnokształcących powierzono mgr Elżbiecie Cinak. We wrześniu 1991 r. w dwóch klasach: III i IV rozpoczynają naukę pierwsi uczniowie.
Zamysł prof. Z. Brzewskiego zostaje w pełni zrealizowany dnia 3 lutego 1993 r. W tym dniu powołane zostaje do istnienia Państwowe Liceum Muzyczne. O tej decyzji profesor Brzewski dowiaduję się kilka dni przed śmiercią. Z inicjatywy młodzieży nadano szkole imię patrona - Zenona Brzewskiego.
Konsekwencją powstania Państwowego Liceum Muzycznego było powołanie w 1993 r. Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych, który połączył wspólną strukturą organizacyjną Państwową Szkołę Muzyczną im. J. Elsnera i Państwowe Liceum Muzyczne im. Z. Brzewskiego. Funkcję wicedyrektora d/s. Liceum objął prof. Mirosław Ławrynowicz. W związku z wprowadzoną przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w roku szkolnym1999/2000 reformą szkolnictwa Państwowe Liceum Muzyczne przekształcone zostało w 6-letnią Ogólnokształcącą Szkołę Muzyczną II st. im. Z. Brzewskiego.
Na przestrzeni lat szkoła poszczycić się może bogatym dorobkiem swoich uczniów, z których wielu było uczestnikami konkursów krajowych i zagranicznych w specjalnościach: skrzypce, altówka, wiolonczela, flet, klarnet fortepian, organy, akordeon gitara, zespoły kameralne. Młodzi muzycy zdobyli wiele nagród (w tym Grand Prix i pierwsze miejsca) w konkursach solowych oraz konkursach zespołowych. Wielu uczniów szkoły jest stypendystami Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci jak również stypendystami Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia im. Józefa Elsnera
Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia im. Józefa Elsnera jest najstarszą ze szkół Zespołu. Stanowi ona bezpośrednią kontynuację Konserwatorium Warszawskiego, którego historia sięga początków XIX w.
W 1810 roku Wojciech Bogusławski założył przy Teatrze Narodowym „Szkołę Dramatyczną”, z siedzibą przy ul. Miodowej w dawnym konwikcie o.o. pijarów, kształcącą aktorów i śpiewaków operowych. W 1814 roku dyrekcja Teatru Narodowego powołała Józefa Elsnera na stanowisko dyrektora szkoły, polecając mu opracowanie planu jej reorganizacji. Elsner przedstawił wtedy projekt utworzenia w Warszawie elementarnej szkoły muzycznej złożonej z dwóch klas, której celem miało być przygotowanie młodzieży do wyższych studiów muzycznych.
W grudniu 1818 roku powstała niższa uczelnia muzyczna. W dwa lata później uczelnię tę przekształcono w Instytut Muzyki i Deklamacji – zaczątek utworzonego trzy lata później konserwatorium. W 1821 roku Józef Elsner został powołany na stanowisko rektora Konserwatorium Muzycznego. Za jego rządów uczelnia ulega dalszym przeobrażeniom. Po pięciu latach od chwili objęcia stanowiska przez Elsnera dochodzi do podziału Konserwatorium. Powstają dwie szkoły: Konserwatorium (Szkoła Śpiewu) pod kierunkiem Karola Soliwy i Szkoła Główna Muzyki, przy Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych Uniwersytetu Warszawskiego, kierowana przez J. Elsnera. W szkole tej Elsner wykształcił wielu polskich instrumentalistów i kompozytorów, a jej najwybitniejszym absolwentem był Fryderyk Chopin. Obie placówki działały do 1831 roku i z chwilą upadku powstania listopadowego zostały zamknięte.
W 1861 roku Apolinaremu Kątskiemu, słynnemu wówczas skrzypkowi, udało się wyjednać zezwolenie władz carskich na otwarcie w Warszawie nieczynnej od 30 lat szkoły. 26 stycznia 1861 roku rozpoczął działalność Instytut Muzyczny. W końcu 1863 roku, na prośbę Kątskiego do grona pedagogicznego i zarządu Instytutu wszedł Stanisław Moniuszko, obejmując początkowo klasę chóralną, a potem klasy harmonii i kontrapunktu. Moniuszko współpracował z Instytutem przez 9 lat, aż do swej śmierci w 1872 roku.
W 1916 roku Instytut Muzyczny przemianowano na Konserwatorium Muzyczne m. st. Warszawy. W roku objęcia urzędu premiera przez I. J. Paderewskiego po raz kolejny zostaje zmieniona nazwa szkoły; odtąd jest to już Państwowe Konserwatorium Muzyczne. W 8 lat później Karol Szymanowski przyjmuje funkcję dyrektora Konserwatorium, którą piastuje przez 2 lata. Troska o przetrwanie uczelni w ponurych czasach okupacji poruszała serca i umysły wielu wybitnych pedagogów. Już w maju 1945 roku, tuż po zakończeniu działań wojennych, rektor Stanisław Kazuro reaktywował działalność Konserwatorium. 1 kwietnia 1946 roku nastąpił podział uczelni na: Państwową Średnią Szkołę Muzyczną i Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną. Faktyczny jej rozdział nastąpił jednak dopiero w 1947 roku, gdy PWSM przeniosła się do pałacyku Sobańskich w Aleje Ujazdowskie zaś szkoła średnia znalazła miejsce w willach przy ul. Profesorskiej i Górnośląskiej. W 1948 roku opuścili szkołę pierwsi absolwenci.
Rok 1965 przynosi ważne wydarzenie w życiu szkoły – nadanie imienia Józefa Elsnera. W 1972 roku szkoła otrzymała nową siedzibę przy ulicy Miodowej 22 c – w bocznym skrzydle dawnego zespołu klasztornego o.o. pijarów.
Dyrektorami Szkoły byli kolejno: Piotr Rytel (1946/7), Ludwik Kurkiewicz (1947-53), Artur Taube (1953/4), Jadwiga Boczarowa (1954-61), Marian Dybowski (1961-64), Roman Kuklewicz (1964-71), Aleksandra Sosnowska (1971-89), Barbara Sas-Topolnicka (1989-2002), Maria Magdalena Radziejowska (2002-2012), a od 1 września 2012 roku dyrektorem ZPSM nr 1, w którego skład wchodzi PSM II st. im. J. Elsnera jest Iwona Waga-Parafiniak.
Działalnością artystyczną szkoły w latach 1997-2012 kierowała Alina Baranowska-Liese, a dziś funkcję tę pełni prof. Katarzyna Sokołowska. Funkcję dyrektora ds. dydaktycznych pełniła Magdalena Kalita (1997-2007), Małgorzata Góra (2007-2008), Iwona Waga-Parafiniak (2008-2012). Obecnie stanowisko to piastuje Anna Misior.
W szkole uczyli znakomici pedagodzy m.in.: Irena Dubiska, Ada Sari, Margerita Trombini-Kazuro, Jerzy Lefeld, Wincenty Laski, Feliks Rączkowski, Wiera Sawicka, Zbigniew Soja, Andrzej Dobrowolski, Zenon Brzewski.
Wśród znanych absolwentów szkoły znajduje się wielu znakomitych muzyków działających w kraju i za granicą, między innymi: Bogna Sokorska, Halina Słonicka, Kazimierz Piwkowski, Andrzej Chodkowski, Józef Kański, Kazimierz Gierżod, Janusz Kucharski, Jadwiga Mackiewicz, Maciej Małecki, Marian Sawa, Krzysztof Knittel, Krzysztof Baculewski, Katarzyna Duda, Krzysztof Chorzelski, Mariusz Patyra. Wielu z nich pozostało wiernych Szkole, wracało tu i wraca w charakterze pedagogów, zajmują miejsca swoich mistrzów i poprzedników, by służyć następnym pokoleniom młodzieży.
Twórczy duch reform właściwy patronowi towarzyszy szkole także w obecnych czasach. Jako jedna z nielicznych szkół w Polsce prowadziła Wydział Teorii, przekształcany kolejno w Wydział Teoretyczno-Pedagogiczny i Wydział Animacji Muzycznej. Pamiątką po tych wydziałach są prowadzone obecnie zajęcia fakultatywne z propedeutyki dyrygowania oraz z propedeutyki kompozycji, liczne grono kompozytorów - absolwentów szkoły oraz liczne grono komponujących uczniów i organizowany od 1996 roku festiwal „Uczniowskie Forum Muzyczne”.
Szkoła imienia Józefa Elsnera organizuje międzynarodowe i ogólnopolskie mistrzowskie kursy muzyczne, ogólnopolskie kursy i seminaria dla nauczycieli, ogólnopolski konkurs kompozytorski dla młodzieży, regionalny konkurs solfeżowy. Szczyci się licznymi laureatami konkursów instrumentalnych, wokalnych, chóralnych i kompozytorskich, współpracą z Festiwalem Nauki i stołecznymi instytucjami kultury, do których ma zaszczyt zaliczać Filharmonię Narodową. Z okazji jubileuszu stulecia Filharmonii Szkoła wykonała replikę koncertu inauguracyjnego z 1901 roku oraz została odznaczona Srebrnym Medalem Filharmonii Narodowej.
Obecnie w szkole kształci się 350 uczniów na trzech wydziałach: Instrumentalnym (21 specjalności), Wokalnym, Rytmiki.
Najstarsza ze szkół Zespołu - Państwowa Szkoła Muzyczna II stopnia im. Józefa Elsnera, stanowi bezpośrednią kontynuację Konserwatorium Warszawskiego, którego historia sięga początków XIX w. i łączy się z takimi postaciami jak Józef Elsner, Stanisław Moniuszko czy Karol Szymanowski.
ZPSM Nr 1 przez lata mieścił się w bliźniaczych budynkach, po dwóch stronach wewnętrznego dziedzińca popijarskiego kompleksu przy ul. Miodowej 22 c i Miodowej 22 d. Od września 2020 siedzibą szkoły jest nowoczesny kompleks wraz z salą koncertową przy ul. Rakowieckiej 21.
Wszystkie cztery szkoły pracują w oparciu o zbliżone programy nauczania, współdziałające grono pedagogiczne, wspólne plany i cele artystyczne. Każda ze Szkół wniosła do nowej organizacji własną bogatą historię, tradycję, dorobek pedagogiczny i artystyczny. Nasze cztery Szkoły tworzą harmonijnie współdziałający Zespół. Zachowują tradycję wspólnych korzeni, ale także - utrwalony historycznie i terytorialnie, związany z typem szkół - podział na „Małą” i „Dużą” Miodową.